Nazwa tej choroby pochodzi od łac. depressio - „głębokość”, co z kolei wywodzi się od czasownika „deprimere” - przygniatać. Depresja określa grupę zaburzeń psychicznych odnoszącą się do objawów takich jak: permanentne uczucie smutku i przygnębienia, niskie poczucie własnej wartości, brak wiary we własne możliwości, poczucie winy, pesymizm, myśli samobójcze, niezdolność przeżywania przyjemności, spowolnienie psychoruchowe, zaburzenia rytmu snu oraz zaburzenia apetytu. Brzmi znajomo? Wiele osób uważa, że kliniczne zdiagnozowanie depresji jest możliwe u większości ludzi, a sami lekarze obwiniają swoich pacjentów o pewnego rodzaju wymuszenie u siebie takiego rozpoznania, by szybko otrzymać „pigułkę szczęścia”. Tkwienie w depresji jest bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia i leczenie jej jest konieczne, pamiętajmy jednak, że każda „pigułka szczęścia” będzie tylko i wyłącznie leczeniem objawów, nie przyczyn. Co zatem jest przyczyną depresji? Dla psychiatrów i neurologów pozostaje to kwestią niewyjaśnioną lub sporną, istnieje jednak kilka czynników, które będą predysponować do stania się „niewolnikiem smutku”.

Z biologicznego punktu widzenia depresja to zaburzenia neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym, wynikające np. z nieprawidłowego działania receptorów znajdujących się w synapsach komórek nerwowych, odbierających sygnał od neuroprzekaźnika lub zaburzenia w wydzielaniu samych neuroprzekaźników, głównie serotoniny oraz w mniejszym stopniu noradrenaliny i dopaminy. U chorych obserwuje się nadmierną aktywność płata czołowego mózgu stanowiącą zaburzony układ „kary i nagrody”. Taka nadaktywność hamuje motywację do działań oraz naturalne impulsy popędowe – wynikiem czego jest ogólna niechęć do wykonywania codziennych zajęć, poczucie braku sensu robienia czegokolwiek.

Według wielu badaczy główną przyczyną depresji pozostają jednak emocje i wewnętrzpsychiczne, osobiste konflikty. Zygmunt Freud w swojej pracy„Żałoba i depresja” pisze, że przyczyną depresji jest silne rozczarowanie związane z nieodwzajemnioną miłością – miłość rozumiemy tutaj głównie w pojęciu miłości rodzicielskiej, miłości uniwersalnej, nie miłości romantycznej do płci przeciwnej, choć i ta, nieodwzajemniona może stać się czynnikiem wyzwalającym depresję. W wyniku wewnętrznej złości i frustracji powstaje mechanizm przeniesienia „obiektu utraconej miłości” na własne ego i podświadome odczuwanie żalu i nienawiści do samego siebie (rozwijające się od wczesnego dzieciństwa), już nie zaś do drugiej osoby, która nas "odrzuciła". Na poziomie świadomym mamy żal do kogoś, na poziomie podświadomym – do samego siebie. Jeśli przychylić się tej teorii - świat cierpi aktualnie na globalny brak miłości. Depresję leczymy w dużej mierze psychoterapią, czyli zaglądaniem w głąb siebie. Środki farmakologiczne powinny być rodzajem ochrony naszego dobrego samopoczucia na czas zdrowienia, chwilowym wspomaganiem organizmu.

A jakie środki wspomagające przygotowała dla nas natura? Depresja nie jest dla niej fanaberią człowieka, a nawet jeśli, to przecież właśnie my sami tworzymy swoją rzeczywistość, o czym ona wie najlepiej.

Zanim sięgniesz po pomoc z natury, pamiętaj, że roślin o działaniu antydepresyjnym nie wolno łączyć z środkami farmakologicznymi przepisywanymi przez lekarzy psychiatrów. Łączenie takich podwójnych dawek może doprowadzić do zespołu serotoninowego, czyli niebezpiecznie wysokiego poziomu serotoniny, objawiającego się m. in przyspieszonym metabolizmem i pracą serca, mimowolnymi kurczami lub sztywnieniami mięśni, niewydolnością nerek, uczuciem niepokoju, silnym pobudzeniem psychicznym, omamami, czy wysoką gorączką. Rośliny lecznicze, jak sama nazwa wskazuje są lekarstwami i ich nadużywanie czy nieumiejętne łączenie może mieć niebezpieczne konsekwencje. Do terapii roślinnymi antydepresantami zachęcamy tylko, gdy będziemy mogli stosować je samodzielnie. Stosowanie roślin i ziół w takiej formie, nie obarcza nas praktycznie żadnymi skutkami ubocznymi, czego nie można powiedzieć o lekach chemicznych. Wybór należy do nas i powinien być skonsultowany z lekarzem, ale też własną intuicją.

Dziurawiec zwyczajny – król wśród lekarstw na melancholię.

Dziurawiec jest chyba najbardziej znanym, naturalnym i cenionym środkiem na depresję znanym wśród fitoterapetów oraz lekarzy. Jego pozytywne działanie zawdzięczamy czerwonemu barwnikowi – hiperycynie. O pozytywnych właściwościach dziurawca wiedziano już w starożytności i powszechnie podawano go „opętanym”. Notę pochwalną dla tej rośliny zamieścił również w swoich księgach Hipokrates. Według najnowszych badań hiperycyna silnie hamuje rozkład neuroprzekaźników niezbędnych w zachowaniu dobrego samopoczucia psychicznego, głównie serotoniny. Choć uważa się, że na jego przeciwdepresyjne właściwości wpływają także inne związki w nim zawarte m.in. flawonoidy, ksantony, hiperfortyna. Jak to zwykle bywa w naturze, wszystkie składniki działają w synergii, co skutkuje lepszym efektem leczniczym, niż stosowanie pojedynczego, wyizolowanego składnika. Długoletnie badania medyczne przeprowadzane przez naukowców głównie w Stanach Zjednoczonych Ameryki, czy w Niemczech wykazały ponad 83% skuteczność leczeniu depresji dziurawcem, w porównaniu do zastosowania fluoksetyny – popularnego składnika aktywnego zawartego w znanym leku Prozac, zachowując tym samym negatywne skutki uboczne tylko u 3% pacjentów! Jeszcze lepiej prezentuje się dziurawiec w porównaniu do innego, znanego środka na depresję – imipraminy. W tych badaniach nie zauważono żadnej różnicy w stosowaniu obu preparatów i znowuż dziurawiec nie pozostawił praktycznie żadnych skutków ubocznych (poza przemijającym odczuciem suchości w ustach).